top of page
Il- Vari Tal- Gimgha Mqaddsa
Fil- Gzejjer Maltin
Il- Vari Tal- Gimgha Mqaddsa
Fil- Gzejjer Maltin
FILMS
Huma bosta l- films li huma marbuta mal- Passjoni ta' Kristu jew inkella li jdahhlu l- mewt ta' Kristu bhalha parti mis- suggett. L- ewwel film li kien jittratta l- istorja ta' Gesu kien hareg fl- 1898 bl- isem ta' " The Passion Play". Hafna minn dawn il- films gew nominati jew rebhu l- aktar premju prestiggjuz fl- industrija tac- cinema: l- Oscar. Ahna ghamilna r- ricerka taghna w sibna bejn wiehed w iehor vicin il- hamsin film. Ma kienetx facli imma ghamilna dak kollhu li stajna biex naghtu lilkom id- dilettanti l- ahjar informazzjoni. Kull film li se nitkellmu dwaru offrejnilkom ukoll il- link tieghu biex tkunu tistu tarawh. Nittamaw li din is- sezzjoni tkun ta' nteress ghalikom. Niehdu gost ukoll, li jekk hemm xi films li ahna ma nkludejnix, tibghatulna fuq l- email taghna halli ahna nkunu nistu ninkluduhom hawnhekk. L- email huwa: gimghamqaddsa@mail.com
THE PASSION PLAY
Diversi sorsi jghidu li d- data propja ta dan il- film hi s- sena 1897, dan ghaliex ghalkemm intwera f' Jannar tas- sena ta' wara, il- film kien tlesta f' Dicembru. Tal- inqas sas- sena 2007, dan il- film generalment kien meqjus bhalha " mitluf ". Madankollu, f' Settembru tal- istess sena skond sorsi sekondarji, gie ddikjarat li kopja ta' 'tnaqqis ta' 16mm (preżumibbilment tal- verżjoni editjata ta '2 reel) teżisti gewwa l- musew internazzjonali tal- fotografija w il- films. Ottikament gie mkabbar lura ghal 35mm u huwa ddikkjarat li sar ukoll xi restawr fuqu. Madankollu, minn April tal-2014, l- ebda verżjoni diġitali ta 'din l- istampa storika ( li hija fid-dominju pubbliku ) ma tidher li ġiet rilaxxata. The Pasion Play, gie dirett mid- direttur Henry C. Vincent u fost l- atturi li hadmu fih nsibu lil Frank Russell, Frank Gaylor u Fred Strong.
THE LIFE AND PASSION OF CHRIST
Dan il- film inhadem fis- sena 1903 u kien gie dirett minn Lucien Nonguet u Ferdinand Zecca. Kien hareg ezattament sena wara, nhar is- 26 ta' Marzu 1904. Jidher car illi kemm is- sett u kif ukoll il- kostumi ngabu minn xi kumpanija tat- teatru, filwaqt li l- make up huwa teatrali hafna, tant li meta jgibu lil atturi mill- qrib jidhru kwazi xi haga komika. Meta wiehed iqis li ha perjodu ta' 3 snin biex inhadem, il- kontinwita tieghu mhix daqshekk hazina. L- akbar difetti huma fil- bidliet tal- atturi, li saru matul dak iż-żmien. Biex naghtu ezempju, kemm il- karattru ta' San Gwann u kif ukoll ta' Gesu meta kellu tnax -il sena jinbidlu f' nofs ix- xena. Kemm il- film - li fih madwar 44 minuta - u kif ukoll il- lingwa huma Francizi.
FROM THE MANGER TO THE CROSS
From The Manger To The Cross, huwa film miktub minn Gene Gauntier u dirett minn Sidney Olcott. Hareg fis- sena 1912 u l- film huwa Amerikan. Ingibed f' diversi f' pajjizi, fejn ta' min isemmi Betlehem u l- Palestina. Il- film fih madwar 60 minuta w fost l- atturi nsibu lil Robert Henderson-Bland fil- parti ta' Kristu, Gene Gauntier fil- parti tal- Madonna w lil Alice Hollister bhalha l- Maddalena. Hafna mill- kritici li raw dan il- film jghidu li From The Manger To The Cross m'huwiex xi film innovattiv, il- cameras qatt ma jiccaqalqu w qisu mahdum fuq il- palk. Robert Osborne w il- Fondazzjoni Nazzjonali għall- Preservazzjoni tal-Films jikkunsidraw li dan il- film huwa l- iktar film silent importanti li jittratta mal- ħajja ta' Kristu.
FILMS
CHRISTUS
Christus, huwa film iehor silent li beda jinhadem fis- sena 1914 u beda jintwera fis- swali tac- cinema nhar it- 30 t' April tal- 1917. Il- film inhadem gewwa l- Egittu w gie dirett minn Giulio Antamoro. Miktub minn Giulio Antamaro stess, flimkien ma Ignazio Lupi, Fausto Salvatori w Maurice V. Samuel. Fost l- atturi li dehru f' dan il- film insibu lil Alberto Pasquali fil- parti ta' Gesu, Amleto Novelli li deher bhalha Ponzu Pilatu, Leda Gys fil- parti tal- Madonna w Augusto Mastripietri li kellu l- parti ta' Guda. Christus ghandu hin ta' madwar 88 minuta. Il- verzjoni ta' dan il- film giet eventwalment irrestawrata mill- fundatur ta' Titanus, Goffredo
Lombardo ( peress li ommu kienet dehret fil- parti tal- Vergni Marija).
​
I. N. R. I.
Dan il- film huwa bbazat fuq in- novella ta' Peter Rosegger, li kienet harget fis- sena 1905. I.N.R.I. huwa film Germaniz, fejn kien hareg fil- 25 ta' Dicembru 1923. Fl- Amerika hareg diversi snin wara w kien fis- 27 ta' Marzu tal- 1934 li ntwera ghal- ewwel darba. Inhadem taht id- direzzjoni ta' Robert Wiene w diversi xeni ngibdu gewwa l- Palestina. Il- film ha madwar 90 jum biex ingibed, bejn Mejju w Settembru w dehru fih mijiet ta' persuni. Fost l- atturi nsibu lil Gregori Chmana fil- parti ta' Kristu, Henny Porten fil- parti tal- Madonna w lil Asta Nielsen bhalha l- Maddalena. Il- film fih tul ta' madwar 102 minuta.
KING OF KINGS (1927)
L- aktar King Of Kings li huwa popolari mad- dilettanti tal- Gimgha Mqaddsa huwa dak li hareg fis- sena 1961 taht id- direzzjoni ta' Nicholas Ray. Biss ferm snin qabel - fl- era tal- films silent - jigifieri fis- sena 1927, Cecil B DeMille kien idderiega l- ewwel King Of Kings fl- istorja tac- cinema. L- iskript ta' dan il- film kien gie miktub min Jeanie Macpherson u fil- parti ta' Kristu nsibu lil attur H.B. Warner li hallina fl- 1958, fl- eta ta' 83 sena. King Of Kings inhadem gewwa California w fost il- lokazzjonijiet fejn inhadem nsibu Culver Studios, Iverson Ranch u Santa Catalina Island fejn ingibdet ix- xena tal- Galilea. Il- film fih madwar 150 minuta w fil- box office dahhal is- somma ta' madwar $2,500,000. Fis- sena 2006, dan il- film gie nnominat mill- American Film Institute ghal AFI's 100 Years...100 Cheers u sentejn wara l- AFI nnominat il- film King Of Kings bhalha wiehed mit- Top 10 Epic Films list.
BEN - HUR (1925)
Forsi xi whud jistaqsu l- ghala l- film Ben-Hur qieghed ma din il- lista peress li m' huwix film li jitratta l- hajja ta' Kristu, biss kif tafu intom kollha li rajtu dan il- film, fih naraw it- twelid u l- mewt ta' Gesu. L- ewwel Ben-Hur kien inhadem fis- sena 1907 taht id- direzzjoni ta' Sidney Olcott. Il- film fih madwar 15 -il minuta w mhux se nitkellmu dwaru ghax fih ma jinkludix il- Passjoni ta' Kristu. Biss ftit snin wara, fl- 1925 rega' hareg dan il- film mill- kumpanija Metro-Goldwyn-Mayer u din id- darba taht id- direzzjoni ta' Fred Niblo. L-iskript giet fdata f' idejn June Mathis u kif bosta minnkom jafu, il- film huwa bbazat fuq in- novella li Lew Wallace kien hareg fis- sena 1880. Fil- parti principali nsibu lil attur Ramon Novarro bhalha Judas Ben Hur u fil- parti ta' Messala naraw lil attur Francis X. Bushman. Fl- 1997, il- film Ben-Hur ġie magħżul għall- preservazzjoni fir- Reġistru tal- Films Nazzjonali tal- Istati Uniti mill- librerija tal- kungress bħala "kulturalment, storikament jew estetikament sinifikanti". Fl-1922, il-kumpanija Metro-Goldwyn-Mayer xtrat id- drittijiet tal- film Ben-Hur. Il- produttur Abraham Erlanger, poġġa prezz għoli fuq
GOLGOTHA
Golgotha huwa film iehor klassiku li ma tantx jissemma sfortunatament. Dan il- film huwa originarjament Franciz, fejn hareg fis- sena 1935. Wara gie maqlub bil- lingwa Ngliza fejn insibuh bhalha Behold The Man. Golgotha gie dirett mill- bravu Julien Duvivier u fost l- atturi li jidhru fih insibu lil Harry Baur fil- parti ta' Erodi, Jean Gabin bhalha Pilatu w lil Robert Le Vigan fejn deher fil- parti ta' Kristu. L- ewwel li hareg dan il- film kien gewwa Franza fl- 1935 u sentejn wara intwera gewwa l- Istati Uniti w fil- kumplament tal- Ewropa. Biss gewwa l- Ingilterra l- British Board of Film Censors ma ridux li dan il- film jigi muri f' pajjizhom. Il- prestazzjoni ta' Le Vigan, hija l- ewwel dehra ta' Kristu li giet diretta f' film li m' huwiex silent. Ghall- maggoranza kbira ta' dan il- film id- dehra ta' Kristu ma tidhirx mill- vicin imma minn certu distanza bhal filkaz ta' films ohra bhal Ben-Hur, Quo Vadis u The Robe. Biss insibu wkoll xi dehriet ta' Kristu mill- vicin, imma dawn huma fil- minoranza. Fl- 1937, il- National Board of Review irrikonixxit il- film Golgotha fost l- ahjar sitt film barrani li kienu hargu matul dik is- sena. Il- musika hija kompozizzjoni tal- Franciz Jacques Ibert. Il- film ingibed kollhu kemm hu gewwa Franza w fih hin ta' madwar 95 minuta.
JESUS OF NAZARETH (1942)
Meta nsemmu Jesus Of Nazareth, m' hemm l- ebda dubju li huma bosta li jmorru ghas- sensiela televisiva li kienet harget fl- 1977 - li dwarha se nitkellmu aktar il- quddiem - biss ferm qabel kien hareg dan il- film bl- isem originali tieghu ta' Jesus De Nazareth. Dan huwa l- ewwel film Messikan li jittratta l- ħajja, il- passjoni w il- mewt ta' sidna Ä esù Kristu. Gie dirett mid- direttur José Díaz Morales u fil- parti ta' Kristu naraw lil attur Argentin José Cibrián. Il- film hareg fis- 27 ta' Marzu, tas- sena 1942. Wara snin turbolenti fil- pajjiz Messikan habba l- gwerra Cristero w inkwiet profond Religjuz, il- President Manuel Ávila Camacho - Kattoliku devot u kif ukoll Konciljatur - issugerixxa li l-produtturi tal- films jittrattaw temi ReliÄ¡jużi fix- xoghol taghhom. Imbaghad id- direttur Spanjol Jose Diaz Morales - li kien eziljat - inghata l- kompitu li jidderiegi dan il- film b' atturi Spanjoli. B' mod generali Jesus Of Nazareth, kien success kbir fil- box office ghalkemm kien ikkunsidrat mill- kritici li l- film kien aktar jidher mill- perspettiva tad- direttur milli minn fuq il- kitbiet Bibblici. Fost atturi ohra li nsibu f' dan il- film, naraw lil José Baviera fil- parti ta' Ponzu Pilatu, lil Aurora Walker bhala l- Vergni Marija w fil- parti ta' Pietru naraw lil Enrique García Álvarez. Jesus Of Nazareth, fih madwar 115 -il minuta w huwa bil- lingwa Spanjola.
THE MARTYR OF CALVARY
The Martyr of Calvary, huwa film iehor Messikan li gie dirett minn Miguel Morayta w intwera ghal ewwel darba fis- sena 1952. Dan il- film normalment jitqies bhalha l- aktar film rapprezentattiv mill- generi kollha li nhaddmu fuq il- Bibbja gewwa dan il- pajjiz. Fl- 1954, dan il- film ippartecipa wkoll fl- ghazla ufficcjali tal- Festival ta' Cannes. Miguel Morayta - id- direttur li wara dan il- film idderiega biss films Musikali w Urbani - ha lil attur zaghzugh Spanjol Enrique Rambal biex jidher fil- parti principali ta' dan il- film bhalha Kristu flimkien ma' atturi ohra, fosthom: Consuelo Frank ( fil- parti tal- Vergni Marija ), Manolo Fábregas ( bhalha Guda l- Iskarjota ) u lil José Baviera ( li ghar- raba' darba deher fil- parti ta' Ponzu Pilatu ). Dehret ukoll l- attrici Alicia Palacios fejn tat prestazzjoni ferm eccellenti fil- parti ta' Marija Maddalena. Minħabba l- baÄ¡it baxx tal- produzzjoni, kien meħtieÄ¡ li The Martyr of Calvary jiÄ¡i ffilmjat esklussivament fl- istudios gewwa Tepeyac fil- Belt tal- Messiku. Il- premier tal- film intwera nhar l- Erbgħa, ta' l- aħħar Ä¡imgħa tar- Randan ( l- Erbgha tat- Tniebri ), jiÄ¡ifieri fit- 2 ta' April, 1952. Minħabba li sa dakinhar ir- rwol ta' Ä esù Kristu kien biss interpretat minn atturi ta' oriÄ¡ini Spanjola, kien hemm spekulazzjoni li dan ir-rwol kien riżervat għall- atturi Spanjoli biss, għax kienu huma li Ä¡abu l- fidi Kattolika lejn il- Messiku.
I BEHELD HIS GLORY
I Beheld His Glory, huwa film televiziv ta' 53 minuta li hareg fis- sena 1953 u gie dirett minn John T. Coyle. Dan il- film intwera ghal- ewwel darba fil- gimgha tal- Ghid il- Kbir. Dan ġie ppreżentat minn Cathedral Films, l- istess studio li kien ippreżenta l- film, sponsorjat mill- knisja The Great Commandment, fl-1939. Fil- bicca l- kbira ta' dan il- film naraw hafna flashbacks fejn huma rrakkontati minn Cornelius - Centurjun Ruman ( parti mahduma mill- attur veteran George Macready). Cornelius, li kien mohhu miftuh hafna rigward it- taghlim ta' Kristu, isir hosbien hafna dwar is- sigurta tieghu wara li semgha li riedu joqtluh. Fl- ahhar huwa kkonverta ghall- Kristjanezmu wara li semgha l- istorja tal- Qawmien mill- mewt ta' Kristu minn l- Appostlu Tumas. I Beheld His Glory, juri l- Ahhar Cena, il- Kundanna ta' Kristu, il- Mewt fuq is- Salib, il- Qawmien u l- apparenza ta' Kristu meta deher lil Appostli w gie ddubitat minn Tumas. Il- parti ta' Kristu giet fdata f' idejn l- attur maghruf Robert Wilson. Wilson, deher f' bosta rwoli f' films sponsorjati mill- Knisja bhal The Day Of Triumph tal- 1954, fejn hadem flimkien mal- attur Lee J Cobb fil- parti ta' Zadok u kien wiehed mill- ewwel films twal Amerikani li hargu bis- sound u fejn jidher Kristu mill- vicin.
THE ROBE
Bhalha film The Robe ma jittrattax l- istorja ta' Kristu imma nkludejnih f' din il- lista ghax fih jinkludi wkoll ftit xeni mill- Passjoni ta' Kristu. The Robe huwa wiehed minn dawk il- films fejn lil Gesu ma narawhx mill- qrib u wiccu ma jidhirx. Dan huwa film Bibbliku Amerikan li hareg fis- sena 1953, fejn jittratta l- istorja dwar tribunal Ruman li kien jikkmanda l- armata li kellha x' taqsam mal- Krucifissjoni ta' Kristu. The Robe, gie mahdum mill- kumpanija 20th Century Fox u kien l- ewwel film fl- istorja tac- cinema li nhadem bil- process tas- Cinema Scope ( Wide Screen ). Il- film gie dirett mill- Germaniz Henry Koster u l- produzzjoni kienet f' idejn Frank Ross. Gie miktub w adattat ghal fuq l- iskrin minn Gina Kaus, Albert Maltz u Philip Dunne. Originarjament huwa mehud minn novella li giet miktuba minn Lloyd C. Douglas fis- sena 1942. Il- musika kienet kompozizzjoni ta' Alfred Newman u c- cinematogrofija kienet minn Leon Shamroy. Fost l- atturi nsibu lil Richard Burton fil- parti ta' Marcellus Gallio, Jean Simmons fil- parti ta' Diana, Victor Mature bhalha Demetrius u Michael Rennie deher fil- parti ta' Pietru. Dehru wkoll Dean Jagger bhalha Justus, Jay Robinson li qaxxar il- parti ta' Caligula, Richard Boone fil- parti ta' Pilatu w Jeff Morrow deher fil- parti ta' Pawlu. The Robe ghandu hin originali ta' 135 minuta w kellu dhul fil- box office Amerikana ta' $36 Miljun. The Robe ghandu wkoll is- sequel bl- isem ta' Demetrius and the Gladiators li hareg sena wara.
* Peress illi The Robe ma stajnix insibu verzjoni cara tieghu fuq You-Tube, hawnhekk qed noffru l- link ghal min jixtieq jarah:
DAY OF TRIUMPH
F' Day Of Triumph, qeghdin nergaw naraw lill- attur Robert Wilson fil- parti ta' Kristu ghat- tieni darba wara li kien deher f' I Beheld His Glory. Dan il- film hareg ezattament nhar il- Milied tas- sena 1954 u gie dirett minn Irving Pichel, l- istess direttur li kien taghna wkoll il- film The Great Commandment. Dan kien l- ahhar film ghal Pichel peress li kien miet kawza ta' attakk tal- qalb. L-ahhar xeni tal- film gew fdati f' idejn Jack Coyle, li kien l- assistent direttur tieghu. Day Of Triumph ghandu hin originali ta' siegha w hamsin minuta w gie miktub minn Arthur T. Horman. Fost il- lokazzjonijiet fejn inhadem dan il- film insibu Hal Roach Studios gewwa Washington u Culver City gewwa California. L- aktar attur li ddomina f' dan il- film huwa Lee J Cobb fejn deher fil- parti ta' Zadok. Atturi ohrajn insibu lil James Griffith fil- parti ta' Guda, Joanne Dru bhalha l- Maddalena w Ralph Freud li nterpreta l- karattru ta' Kajfa. Il- musika ta' dan il- film hija kompozizzjoni ta' Daniele Amfitheatrof u l- produzzjoni kienet f' idejn James K. Friedrich. Il- Los Angeles Examiner fahhar bil- kbir lil dan il- film fejn qal "Day Of Triumph huwa film b' impatt emozzjonali w eccezzjonali hafna". L- Newsweek qalet "Meta tqabblu ma films Bibblici kbar ohra dan il- film huwa mudell tas- semplicita".
BARABBAS (1953)
Sfortunatament dan huwa film iehor Bibbliku li mhux daqshekk popolari w gie dirett mid- direttur Alf Sjöberg. Dan huwa l- ewwel film li hareg fuq l- istorja ta' Barabba, li hija mehuda minn novella li ggib l- istess isem u miktuba minn Pär Lagerkvist fl- 1950. Dan il- film huwa produzzajoni Svediza w hareg ghall- wiri fil- 5 ta' Mejju tas- sena 1953. Ghal dak iz- zmien, dan il- film kien wiehed mill- akbar produzzjoni Svediza li qatt inhadmet u Barabbas intwera wkoll fil- Fesival ta' Cannes tal- 1953. Wara sena ta' preparamenti fuq is- sets, il- film beda jingibed fir- Rebbiegha tal- 1952 gewwa Ruma w Izrael u x- xeni nterni nhadmu wara gewwa l- Isvezja. Gara illi fi zmien qasir li bdiet il- produzzjoni marad ic- cinematografu Göran Strindberg. Ha postu Sven Nykvist u l- gbid kompla fil- Harifa. Il- produzzjoni kienet f' idejn Rune Waldekranz waqt li l- iskript hadu hsiebu Par Lagerkvist, Alf Sjoberg w Ulf Palme. Barabbas ghandu hin originali ta' 119 -il minuta w hareg bil- lingwa Svediza. Fil- parti ta' Barabbas naraw lill- attur Svediz Ulf Palme, li kien hallina nhar it- 12 ta' Mejju tal- 1993, fl- eta ta' 72 sena.
​
THE REDEEMER
L- istess bhal Jesus Of Nazareth, The Redeemer huwa film maqsum f' erba' volumi w fih jinkludi l- misteri tar- Ruzarju. Dan il- film maghruf ukoll bl- isem ta' The Life Of Jesus Christ ( Mysteries Of The Rosary ) u kien hareg fi Spanja fl- 20 ta' Marzu tas- sena 1959. Il- film gie dirett minn Joseph Breen u Fernando Palacios waqt li gie miktub ghal- iskrin minn Thomas W. Blackburn, John T. Kelly, James O'Hanlon u Robert Hugh O'Sullivan. Il- film gie migbud kollhu gewwa Spanja w fih hin ta' madwar 4 sighat u 36 minuta. Fost l- atturi wiehed ta' minn isemmi lil Luis Álvarez li deher fil- parti ta' Kristu, fil- parti tal- Madonna tidher l- attrici Maruchi Fresno, Manuel Monroy li hadem il- parti ta' Guda w bhalha Ponzu Pilatu naraw lill- attur Antonio Vilar. Hafna mill- kritici jqisu l- film The Redeemer bhalha wiehed mill- akbar u l- ahjar verzjoni li qatt inhadmu dwar il- hajja ta' Kristu. Dan il- film gie meqlub bil- verzjoni Ngliza fl- 1965. L- istess bhal certu films ohra li diga tkellimna dwarhom, il- wicc ta' Kristu f' dan il- film ma jidhirx lanqas. The Redemmer jispicca bil- frazi nteressanti li tghid "Il- Familji li jitolbu flimkien..jibqu flimkien".
